تاثیر استعفای جانسون بر بریتانیا، اروپا و جهان

ایسنا/خراسان رضوی یک تحلیلگر مسائل بین‌الملل استعفای جانسون از رهبری حزب محافظه‌کار را بر سیاست داخلی بریتانیا، سیاست خارجی اروپا، برگزیت و همچنین مذاکرات هسته‌ای ایران موثر دانست.

دکتر احمد فاطمی‌نژاد در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به استعفای بوریس جانسون، نخست‌وزیر پیشین انگلیس، از رهبری حزب محافظه‌کار به تشریح چرایی عبور این حزب از وی پرداخت و اظهار کرد: مجموعه‌ای از اتفاقات باعث شد اعضای حزب محافظه‌کار به بوریس جانسون به عنوان یک فرد غیرصادق نگاه کنند و خواهان کناره‌گیری وی از رهبری حزب شوند. مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار در استعفای جانسون به وقایعی بازمی‌گردد که از سال گذشته آغاز شد. در گزارشی بیان شد زمان قرنطینه بریتانیا به دلیل شیوع کرونا در دفتر نخست وزیر یک جشن عمومی برگزار و مقررات قرنطینه زیر پا گذاشته شده است. هرچند جانسون از این بابت عذرخواهی کرد اما می‌توان گفت این اتفاق آغاز بی‌اعتمادی‌ عمومی نسبت به او بود.

وی با اشاره به فسادهای اخلاقی یکی از معاونان جانسون به نام کریس پینچر به عنوان دیگر عاملی که باعث استعفای وی شد، افزود: در کنار همه این‌ها ناکامی جانسون در اجرای درست و کم‌هزینه برگزیت نیز از دیگر عواملی بود که باعث افزایش نارضایتی‌ها نسبت به نخست‌وزیر انگلیس شد.

عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد اضافه کرد: عامل بعدی که منجر به استعفای جانسون شد و بر خلاف عوامل قبلی چندان ربطی به عملکرد وی نداشت، تورم بی‌سابقه‌ای است که طی ماه‌های اخیر به دلیل جنگ اوکراین و روسیه اکثر کشورهای توسعه‌یافته را درگیر خود کرده است. تورم بریتانیا در ماه اخیر حدود ۹ درصد اعلام شد که البته دولت جانسون تلاش‌هایی برای کاهش فشار تورم کرد اما نتوانست موفق شود.

فاطمی‌نژاد در خصوص تاثیرات استعفای جانسون بر بریتانیا و اروپا عنوان کرد: در حال حاضر بریتانیا در یک وضعیت بلاتکلیفی به سر می‌برد. در این کشور رهبر حزب اکثریت در پارلمان به عنوان نخست‌وزیر منصوب می‌شود و اکنون به دلیل اینکه جانسون از رهبری حزب محافظه‌کار(به عنوان حزب اکثریت) استعفا داده و اعلام کرده تا انتخاب رهبر جدید نخست‌وزیر باقی می‌ماند، مشکلی که برای بریتانیا ایجاد می‌شود، این است که شاید فرایند انتخاب رهبر حزب محافظه‌کار طولانی شود و در این مدت بریتانیا نخست‌وزیری دارد که عملا فرمان‌هایش به لحاظ قانونی اعتبار چندانی ندارد و نمی‌تواند کارهای جدی انجام دهد. این مساله خصوصا می‌تواند مشکلات اقتصادی و تورم را افزایش دهد.

وی ادامه داد: همچنین با استعفای جانسون از رهبری حزب محافظه‌کار برگزیت نیز با خلل مواجه خواهد شد و این موضوع سیاست خارجی بریتانیا را تحت تاثیر قرار خواهد داد. به علاوه باید توجه داشت علی‌رغم تمام انتقاداتی که به جانسون وارد است، وی رهبری نسبتا قدرتمندی در عرصه سیاست خارجی و خصوصا بحران اوکراین داشت و حتی زلنسکی هم اشاره کرد که جانسون اولین رهبر اروپایی بود که پس از شروع جنگ وارد اوکراین شد و در تشویق اروپا برای حمایت نظامی از اوکراین نیز اقدامات موثری انجام داد. لذا استعفای جانسون بر سیاست اروپا در قبال جنگ اوکراین نیز موثر خواهد بود.

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل بیان کرد: همچنین‌ ممکن است استعفای جانسون بر مذاکرات احیای برجام نیز تاثیرگذار باشد. جانسون در زمان نخست‌ وزیری رویکرد نسبتا متوازنی در قبال ایران داشت و حتی به محض نخست‌وزیر شدن توانست تنشی که بر سر توقیف نفتکش‌ ایرانی در جبل‌الطارق و نفتکش‌های انگلیسی در ایران به وجود آمده بود را حل و فصل کند.

وی درباره انتخاب نخست‌وزیر بعدی این کشور گفت: این احتمال وجود دارد که لیز تراس، وزیر امور خارجه بریتانیا، به عنوان رهبر حزب محافظه‌کار و نخست‌وزیر بریتانیا منصوب شود. باید توجه داشت تراس نسبت به جانسون رویکرد تندتری در قبال پرونده هسته‌ای ایران دارد. به طور کلی این وضعیت ابهام در مورد منصب نخست‌وزیری بریتانیا که حداقل تا چند ماه هم به طول خواهد انجامید، بر مذاکرات هسته‌ای تاثیر می‌گذارد؛ به خصوص که بریتانیا نقشی بینابین در مذاکرات هسته‌ای دارد و بر دیدگاه‌های دیگر طرفین اروپایی برجام نیز تاثیرگذار است.

فاطمی‌نژاد با اشاره به درخواست‌های سیاستمداران و مردم بریتانیا در خصوص کناره‌گیری هرچه سریع‌تر جانسون از مقام نخست‌وزیری گفت: جانسون استعفا از رهبری حزب محافظه‌کار را هم تحت تاثیر فشار سیاستمداران و افکار عمومی بریتانیا انجام داد؛ لذا احتمال دارد به زودی از منصب نخست‌وزیری نیز کناره‌گیری کند که در این صورت احتمالا تا تعیین رهبر جدید حزب محافظه‌کار یکی از اعضای دولت به صورت موقت نخست‌وزیری را به دست خواهد گرفت.