لبخند ژکوند دست از سرمان بر نمی‌دارد

سرو صدا کردن هم یکی از ویژگی هایی است که ناشران خیلی می پسندند. نویسنده ها هم، خب البته بدشان نمی آید، این مسئله بستگی دارد به این که نویسنده «دست چندم باشی» یا سر و صدایی که کتابت دارد از چه نوع باشد. این وسط فقط خواننده است که نمی داند با خریدن و خواندن کتاب وقت و پولش را هدر داده یا نه؟ یک جورهایی قضیه همان هندوانه سربسته است که تا بازش نکنی نمی فهمی آن تو چه خبر است. تبلیغات منفی و مثبت دوستانی که پیش از تو کتاب را خوانده اند هم نمی تواند در مقابل آن همه سر و صدا وسوسه ات را برای خواندنش از بین ببرد.

خواندن کتاب به هر حال از نخواندنش بهتر است، آن هم کتابی که انتشارش سروصدای زیادی در جهان به راه انداخت. کتاب «The DaVinci Code» نوشته «دن براون» که به زبان فارسی به اسم های «رمزداوینچی»، «راز داوینچی» و «کد داوینچی» ترجمه شده است در سال 2003 به چاپ رسید و به سرعت در فهرستپرطرفدارترین کتاب‌های جهان قرار گرفت و تا سال 2006 بیشتر از 60 میلیون نسخه از آن به فروش رسیده و به بیشتر از 40 زبان دنیا هم ترجمه شده است.
راز داوینچی قسمت دوم از سه‌گانهدن براون است. قسمت اول آن در سال 2000 با نام «فرشته ها و شیاطین» و قسمت سوم از این سه‌گانه هم با نام «کلید سلیمان» در 2007 به چاپ رسید.

رمان در همان سال 2003 بازار را تسخیر کرد و فروشش حتی از «هری پاتر» هم جلو زد. محبوبیت و شهرت کتاب به جایی رسید که شرکت‌های مسافرتی در سرتاسر دنیا، تورهایی تأسیس کرده‌اند که حول وقایع این کتاب می‌گردد و شرکت هایی مثل شرکت «راوینچیز» مسابقاتی با استفاده از مفاهیم کتاب برگزار کرده‌اند!
داستان کتاب بسیار پرماجرا و هیجان انگیز است و در کشورهای فرانسه، انگلستان و بعضی مکان های مشهور این دو کشور مثل «موزه لوور» و «صومعه وست مینیستر» می‌گذرد و مطالب آن شدیدا علیه کلیسای کاتولیک، واتیکان، پاپ و گروه مذهبی «ایوس دئی» است و به همین دلیل گروه های مختلف مسیحی و اسلامی علیه آن واکنش نشان داده‌اند.

شاید گفتن قسمتی از ماجرای کتاب بتواند تا حدی در فهم علت سرو صداهایی که اول حرفش را زدیم کمک کند. ماجرای داستان در اطراف یک تئوری خاص در مورد تاریخ مسیحیت استکه پیش از این کتاب نیز در مورد آن صحبت شده است و تاریخ ‌دانانی با آن موافقند و برخی هم مخالف.
کتاب «خون مقدس، جام مقدس» منبع اصلی براون برای این تئوری‌ها بوده است. بر این اساس نه تنها مریم مجدلیه زن بدکاره ای نبوده که در واقع همسر عیسی مسیح (ع) بوده و وارث حکومتش و دختری به نام سارا را از او در رحم داشته است! کلیسا به رهبری یکی از حواریون به نام پطرس بر ضد مریم مجدلیه و برای تصاحب حکومت، برمی‌خیزد و برای نابودی او و خاندان مسیح عزم جزم می کند. پس دست به ترور شخصیت زده و مریم مجدلیه را در کتاب مقدس زنی بدکاره جلوه می دهد و در ادامه درباره تابلوی «شام آخر» اثر لئوناردو داوینچی می نویسد. او معتقد است که داوینچی یکی از دانایان این راز تاریخ مسیحیت بوده و در تابلوی معروف «شام آخر» همه چیز را فاش کرده است. کلیسای کاتولیک و واتیکان با اطلاع از این قضایا مى کوشند این واقعه و اصولاً نقش زنان در مسیحیت را پرده پوشى کنند...

داستان اصلی کتاب درباره تلاش‌های «رابرت لنگدان» استاد نمادشناسی مذهبی دانشگاه هاروارد برای حل ماجرای قتل مرموز ژاک سونیر، رییس موزه لوور پاریس است. عنوان کتاب هم به اینجا برمی‌گردد که بدن سونیر در حالی پیدا می‌شود که برهنه است و مانند نقاشی مشهور داوینچی از آناتومی انسان ژست گرفته است و پیغامی رمزی نیز در کنارش نوشته شده است. این نمادشناس یکی از بزرگ ترین معماهای تاریخ را کشف می کند و به همین دلیل تحت تعقیب قرار می گیرد و از این به بعد تعقیب و گریز وکمی عشق‌وعاشقی شروع می شود و...

پنج ماه پیش از شروع داستان، واتیکان به اسقف آرینگاروسا، رهبری یک فرقه مسیحی تندرو و مبتنی بر ریاضت های سنگین جسمانی موسوم به اپوس دئی اعلام می کند که می خواهد دست از حمایت از این فرقه بردارد و ۲۰ میلیون یوروی اهدایی فرقه را هم پس خواهد داد. فردی موسوم به استاد که در اصل قصد تخریب وجهه کلیسا و اپوس دئی را دارد به اسقف پیشنهاد می دهد در ازای ۲۰ میلیون، جام مقدس گمشده عیسی را در اختیارش بگذارد تا اپوس دئی قدرت و محبوبیت زیادی پیدا کند. ولی در حقیقت با استفاده از یکی از نیروهای اسقف به قتل اعضای دیر صهیون که مخالفان قدیمی کلیسا و حافظان جام مقدس هستند، می پردازد تا خودش بتواند جام را به دست بیاورد. استاد اعظم دیر صهیون که رییس موزه لوور است پیش از مرگ، اسرار یافتن جام را به نوه اش (سوفی) منتقل می کند و از او می خواهد از تاریخ دانی آمریکایی (رابرت لنگدان) کمک بخواهد. این دو با وجود تعقیب بی امان پلیس و نیروهای استاد، مرحله به مرحله به جام مقدس نزدیک می شوند و در این راه از یک تاریخ دان انگلیسی (تیبنیگ) هم کمک می گیرند که در نهایت معلوم می شود خود استاد است. نهایتا پرنسس سوفی خانواده گمشده اش را پیدا می کند و لنگدان هم جام مقدس را و تازه، همدیگر را هم پیدا می کنند.

دن براون در نگارش داستان هایش نشان داده که از شم قوی روان شناسی، مخاطب شناسی و سیاست پردازی برخوردار است. در اکثر مسایل بغرنج و غیر قابل باور که در سیاست جهانی به عامه مردم به عنوان مسایل غیر قابل تشکیک و یک واقعیت بدون خدشه خورانده می شود از تکنیکی استفاده می شود که در رمان «رمز داوینچی» از آن در نهایت دقت و به جا استفاده شده است چرا که وقتی موضوعی بسیار دور از ذهن است و می خواهیم آن را به عنوان خوراک به عامه مردم باوراند باید آن را در میان لفافه ای پر حجم از واقعیات اثبات شده، پیچید و با ایجاد ارتباط بین آن موضوع و واقعیات، سعی در همسو و هم معنی نشان دادن آنها کرد. ذهن انسان نیز به صورت طبیعی هنگامی که تحت بمباران حجم وسیعی از واقعیات قرار بگیرد نمی تواند یک یا دو مسئله ناصحیح مابین آنها را تشخیص داده و تفاوت اطلاعات دریافت شده را احساس کند.

رمان «رمز داوینچی»حاوی اطلاعات فوق العاده قابل توجه و زیادی از شمایل شناسی و رمز نگاری است. از طرف دیگر باید گفت که «دن براون» با تحقیقاتی که به طور حتم در مرحله پیش نگارش این رمان داشته است آن چنان زیبا اماکن تاریخی، نماد های محلی و شهر های مختلف قاره اروپا را توصیف کرده که در انتها ذهن مخاطب کاملا «فریب خورده و بدون مقاومت» آماده پذیرش مسایل مورد نظر نویسنده می شود و آن زمان است که نویسنده با منطقی به ظاهر محکم و خلل ناپذیر در نقطه اوج داستان (تفسیر تابلوی شام آخر توسط شخصیت پروفسور لی تیبینگ که پیش از آن از او به عنوان برترین در زمینه مورد نظر در جهان نامبرده می شود) مشغول ارایه مسئله مورد نظر خود یعنی وجود شجره از سوی حضرت عیسی و ازدواج و فرزند داشتن ایشان می شود و پس از آن با ثابت شدن خود ساخته این ادعا به زیر سوال بردن کلیه اصول کلیسای کاتولیک و مسحیت کلاسیک پذیرفته شده اهتمام می ورزد.

نویسنده در این بخش با زیرکی تمام همه واقعیت را در اختیار مخاطب نگذاشته و ذهن مخاطب را تشنه دانستن همه واقعیت نگاه می دارد (در اینجا لی تیبینگ اشاره می کند که جام مقدس که گستره وسیعی از محققان در طول تاریخ به دنبال یافتن آن بوده اند یک شیء نیست بلکه یک شخص و آنهم از جنس مونث است و در نهایت احتمالا مریم مجدلیه یا همسر ادعایی دن براون برای حضرت عیسی است) و او را وامی دارد که خود شروع به حدسیات (با توجه به حضور شخصیت سوفی نوو) کنترل شده و در قالب تفکرات از پیش تعین شده نویسنده کند که قالب این تفکرات و حدسیات هم به همین اندیشه کشانده می شوند که احتمالا سوفی همان شجره باقیمانده از عیسی بن مریم (ع) است.

دن براون از ترفند دیگری هم برای همراه کردن ذهن مخاطب با اندیشه های خود استفاده می کند؛ لئوناردو داوینچی یا ایزاک نیوتن و... هنرمندان و دانشمندانی بوده اند که شالوده علم جدید بر پایه یافته های با ارزش آنها شکل گرفته است و در افکار عموم مردم جهان از احترام عمیقی برخوردارند و همچنین افرادی جهانشمول محسوب می شوند که می توانند براحتی با هر قشر و نژاد و ملتی در کره زمین ارتباط برقرار کنند چنانچه هر کودک دبستانی در کشورهای دورافتاده هم نام تابلوی «مونالیزا» را شنیده و می داند نقاش آن چه کسی بوده است و...

دن براون در ابتدای کتاب و در یادداشتی ادعا می کند تمامی تاریخچه، آثار هنری، اسناد تاریخی و آیین های سری که در این رمان از آنها یاد شده، واقعی هستند البته تشخیص مرز بین واقعیت و خیال در این کتاب کار دشواری است و شاید همین، دلیل اصلی موفقیت آن بوده است. ناگفته نماند تا به حال بیش از 10 کتاب در رد داستان این کتاب چاپ شده است.